Zo kunnen wij het VTH-stelsel versterken

Omgevingsdiensten in Nederland staan voor een enorme uitdaging. Het stelsel van Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving (VTH) moet mee veranderen met de snel toenemende complexiteit van onze samenleving. Klimaatverandering, de energietransitie, de Omgevingswet en de stikstofproblematiek stellen de omgevingsdiensten voor vraagstukken die niet alleen nieuw zijn, maar ook enorme gevolgen hebben voor hun dagelijkse werk. 

Deze problemen zorgen voor druk op zowel de capaciteit als de financiële middelen van de omgevingsdiensten. De pijn die omgevingsdiensten voelen is duidelijk: de kosten rijzen de pan uit, de arbeidsmarkt is krap, en het systeem is te fragmentarisch en te vrijblijvend om effectief te kunnen blijven functioneren.

Overbelasting en ondersteuningstekort

Omgevingsdiensten moeten vandaag de dag niet alleen hun traditionele taken blijven uitvoeren, zoals toezicht houden en vergunningen verstrekken, maar moeten zich ook voorbereiden op en inspelen op nieuwe, complexe vraagstukken. De energietransitie vraagt bijvoorbeeld om toezicht op risicovolle stoffen zoals ammoniak en waterstof, die nog niet voldoende gedekt worden door de huidige regelgeving. Dit vergt nieuwe specialistische kennis, meer mensen en dus meer middelen.

Tegelijkertijd staan omgevingsdiensten onder enorme druk door de krappe arbeidsmarkt. Er is simpelweg niet genoeg gekwalificeerd personeel om alle taken adequaat uit te voeren. De noodzaak om snel extra deskundigen aan te trekken, in te werken en vast te houden, leidt tot hoge kosten en zelfs een stijgende afhankelijkheid van dure inhuur. Dit is niet alleen financieel belastend, maar zorgt er ook voor dat het werktempo niet vol te houden is, wat de kwaliteit van het toezicht en de handhaving aantast.

Wat we nu zien, is een vicieuze cirkel van toenemende werkdruk en stijgende kosten, zonder dat de fundamentele problemen voldoende worden opgelost. Het is duidelijk dat omgevingsdiensten door de jaren heen op hun tandvlees lopen. Het huidige stelsel, dat te veel afhankelijk is van lokale en provinciale initiatieven, biedt onvoldoende houvast om deze enorme uitdagingen het hoofd te bieden.

De oplossing: versterken van mensen en systemen

Omgevingsdiensten hebben dringend behoefte aan structurele ondersteuning, zowel in termen van kennis en capaciteit als in technologie. AbelTalent kan een cruciale rol spelen in de capaciteitsbehoefte en op deze manier bijdragen om de huidige pijnpunten te verlichten en het VTH-systeem daadwerkelijk te versterken.

Zonder versnelling in uniformering en datakwaliteit zal de uitwisseling van data tekortschieten, wat grote gevolgen heeft voor het werkveld. Gebrek aan data belemmert beter beleid, effectieve aanpak van milieuproblemen en samenwerking binnen de keten. Stevige verbetering van het digitaal stelsel VTH is dus noodzakelijk en vraagt om aanvullende budgetten.

1. Opleiding en Talentenontwikkeling: Het Versterken van de Basis
Een van de grootste uitdagingen voor omgevingsdiensten is de verouderde kennisbasis binnen de organisaties. Het opleiden van medewerkers die zowel breed als specialistisch onderlegd zijn, is van cruciaal belang. AbelTalent biedt op maat gemaakte opleidings- en ontwikkeltrajecten voor Talenten in de fysieke leefomgeving. Zij krijgen de nodige vakgerichte trainingen en bouwen werkervaring op door bezig te zijn met écht werk.

De focus ligt hierbij op het oppakken en wegnemen van gestandaardiseerde werkzaamheden en administratie bij dure Seniors, die zich beter op uitdagende vraagstukken kunnen richten. Dit voorkomt dat medewerkers tegen een te hoge werkdruk aanlopen en draagt bij aan het vergroten van de motivatie en werkplezier binnen de diensten.

2. Digitalisering: Efficiëntie en Verlichting van de Werkdruk
Omgevingsdiensten kunnen hun werkdruk verlichten door middel van digitalisering en standaardisering. Het verwerken van aanvragen, het houden van toezicht en het handhaven van regels is vaak een tijdrovend proces, vooral wanneer alles nog met de hand of via verouderde systemen gebeurt. De huidige systemen van omgevingsdiensten zijn vaak gefragmenteerd en maken het moeilijk om snel en effectief samen te werken of gegevens uit te wisselen.

3. Wervingsstrategieën en Retentie: Aantrekken en Behouden van Deskundigen
De krapte op de arbeidsmarkt is een van de grootste uitdagingen voor omgevingsdiensten. De concurrentie om gekwalificeerde medewerkers is hevig en de kosten voor het inhuren van tijdelijke krachten blijven oplopen. Het is niet voldoende om alleen nieuwe medewerkers in te huren; omgevingsdiensten moeten strategisch werken aan het aantrekken, behouden en ontwikkelen van talent op de lange termijn.

AbelTalent kan ondersteunen met jonge professionals die de werkdruk verlagen voor seniors en de standaardtaken van deze deskundigen kunnen overnemen. Dit zal de werktevredenheid voor deze seniors verhogen, met als resultaat: minder afhankelijkheid van dure inhuur en een werkklimaat dat meer draagkracht biedt voor de uitdagingen die op omgevingsdiensten afkomen.

4. Samenwerking en Verbetering Datakwaliteit
Omgevingsdiensten moeten veelvuldig samenwerken met gemeenten, provincies en het Rijk. De gebrekkige afstemming en onzekerheid over de verantwoordelijkheden leiden vaak tot inefficiëntie in communicatie. Zonder versnelling in uniformering en datakwaliteit zal de uitwisseling van data

tekortschieten, wat grote gevolgen heeft voor het werkveld. Gebrek aan data belemmert beter beleid, effectieve aanpak van milieuproblemen en samenwerking binnen de keten. Stevige verbetering van het digitaal stelsel VTH is dus noodzakelijk.

AbelTalent ondersteunt omgevingsdiensten bij het verbeteren van interne samenwerking door data op orde te brengen. Dit stelt omgevingsdiensten in staat om hun werk efficiënter en met minder fouten uit te voeren.

Duurzame verbeteringen voor Omgevingsdiensten

Omgevingsdiensten staan voor een reeks onvermijdelijke en groeiende uitdagingen. De druk op hun capaciteit, kennis en middelen is enorm en de huidige systemen bieden onvoldoende oplossing voor de complexiteit van de vraagstukken waarmee ze te maken hebben. AbelTalent biedt oplossingen die nodig zijn om deze pijnpunten aan te pakken. Door in te zetten op de ontwikkeling van personeel, digitalisering en betere samenwerking kunnen omgevingsdiensten zich wendbaarder maken en effectiever functioneren, zelfs in tijden van grote onzekerheid en groeiende druk.

AbelTalent helpt jouw organisatie met uitdagingen

Investeren in mensen en technologie is geen overbodige luxe; het is een noodzakelijke stap om de toekomstige uitdagingen van het VTH-systeem aan te kunnen en tegelijkertijd de werkdruk voor omgevingsdiensten te verlichten. AbelTalent biedt de strategische ondersteuning die omgevingsdiensten nodig hebben om hun werk beter, efficiënter en duurzamer te kunnen uitvoeren.

Neem eens vrijblijvend contact met ons op om te oriënteren op de mogelijkheden. Contact Fatih Eroglu: f.eroglu@abeltalent.nl